Przejdź do treści

SŁOWNIK POJĘĆ

 

Litera „A” w LGBTQIA+ – obejmuje osoby aseksualne, aromantyczne i agender.

Aseksualność – to nieodczuwanie pociągu seksualnego do innych osób. Aseksualność jest zarówno określeniem orientacji seksualnej, jak i parasolowym pojęciem obejmującym kilkadziesiąt mikroetykiet. Osoby odczuwające pociąg seksualny określane są jako alloseksualne. 

Ace-spec – to określenie na osoby/orientacje/mikroetykiety ze spektrum aseksualności.

Aromantyczność – to nieodczuwanie pociągu romantycznego do innych osób. Aromantyczność jest zarówno określeniem orientacji romantycznej, jak i parasolowym pojęciem obejmującym liczne mikroetykiety. Osoby odczuwające pociąg romantyczny określane są jako alloromantyczne.

Pociąg (pożądanie) – uczucie odczuwane do innej osoby, postrzeganie tej osoby jako atrakcyjnej seksualnie oraz gotowość do uprawiania z nią seksu.

Libido (popęd) – energia seksualna, którą odczuwamy najmocniej w ciele, ale też „w głowie”, i która domaga się redukcji, przy czym redukcja ta nie jest zawężona do seksu z inną osobą. 

SAM (ang. Split Attraction Model – Model Rozdzielnych Pociągów) – to model rozróżniający różne rodzaje pociągów, m.in. seksualny, romantyczny, platoniczny, sensualny, estetyczny itd. Ukierunkowanie różnych rodzajów pociągu u jednej osoby nie musi się pokrywać, tzn. można np. jednocześnie odczuwać pociąg romantyczny do osób tej samej płci i pociąg seksualny niezależnie od płci, można nie odczuwać w ogóle któregoś rodzaju pociągu lub w stosunku do danej grupy osób itd.

Amatonorma – to przekonanie o wyższości relacji romantycznych i monogamicznych nad innymi rodzajami relacji oraz przekonanie o tym, że każda osoba powinna dążyć do bycia w takiej relacji, ponieważ tylko takie relacje dają pełne spełnienie i szczęście.

Orientacje/mikroetykiety ze spektrum aseksualności:

  • abroseksualność – dotyczy osób, których orientacja seksualna jest zmienna lub płynna.
  • aegoseksualność – określa osoby, u których występuje rozdźwięk między fantazjami a obiektem podniecenia. Osoby aegoseksualne mogą odczuwać przyjemność i/lub podniecenie, czytając erotykę, oglądając pornografię lub w związku z fantazjami erotycznymi czy podczas masturbacji, ale nie odczuwają pociągu seksualnego i na ogół nie mają potrzeby lub odrzuca je myśl realizacji tych fantazji.
  • alicoseksualność – opisuje osoby, które wiedzą, że znajdują się gdzieś na aseksualnym spektrum, ale żadna istniejąca etykieta do nich nie pasuje.
  • apothiseksualność – to inne określenie na osoby sex-repulsed (czyli takie, które odrzuca seks we własnym kontekście). Część osób apothiseksualnych odrzuca wszystko, co związane z seksem, dla innych tylko w odniesieniu do nich samych jest on odrzucający.
  • apreseksualność – dotyczy osób, które mogą poczuć pociąg seksualny wyłącznie po wystąpieniu wcześniej innego rodzaju pociągu. Apreseksualność bywa zaliczana jako podkategoria demiseksualności.
  • autoseksualność – dotyczy osób, które doświadczają pociągu seksualnego wyłącznie lub przede wszystkim wobec siebie. Może przejawiać się w trudności z odpowiadaniem na seksualny dotyk innych osób, ale nie brakiem problemów z masturbacją, odczuwaniem pociągu wobec siebie, ale nie odczuwaniem go wobec innych osób, fantazjowaniem o praktykach seksualnych angażujących tylko siebie.
  • caligoseksualność – dotyczy osób, które odczuwają pociąg seksualny, ale w tak nikłym stopniu, że można go opisać jako mgłę, opar.
  • cupioseksualność – opisuje osoby, które nie doświadczają pociągu seksualnego, ale chcą/pragną wejść w relację o seksualnym charakterze
  • demiseksualność – określa osoby, które pociąg seksualny mogą poczuć wyłącznie, kiedy między nimi a drugą osobą wytworzy się silna więź emocjonalna. Demiseksualność nie jest tym samym, co monogamia.
  • dreamseksualność – opisuje osoby, które doświadczają pociągu seksualnego jedynie w czasie snu.
  • ficto/fictiseksualność – dotyczy osób, które odczuwają pociąg seksualny wyłącznie wobec postaci fikcyjnych. Fictoseksualność jest również pojęciem parasolowym dla wielu podtypów.
  • frayseksualność – opisuje osoby, które doświadczają pociągu seksualnego jedynie wobec osób, które są obce lub mało znane. Pociąg ten stopniowo zanika wraz z pogłębianiem się więzi emocjonalnej.
  • grayseksualność – opisuje osoby, które mogą odczuwać pociąg seksualny w pewnych warunkach, np. raz/kilka razy w życiu, w nikłym nasileniu itd. Grayseksualność bywa uznawana za osobną orientację lub pojęcie parasolowe dla innych mikroetykiet.
  • litho/lith/akoiseksualność – opisuje osoby, które mogą doświadczyć pociągu seksualnego, ale nie chcą, żeby został odwzajemniony. Osoby lithoseksualne mogą czuć dyskomfort na myśl, że inna osoba może odczuwać do nich pociąg seksualny i mogą utracić seksualne uczucia, jeśli dowiedzą się, że są one odwzajemniane.
  • pseudoseksualność – opisuje osoby, które doświadczają nieseksualnego pociągu, który silnie przypomina lub zakrawa o pociąg seksualny. Osoby te doświadczają silnego pociągu estetycznego, sensualnego lub romantycznego, który może wywoływać podniecenie, ale za którym nie idzie chęć angażowania się w praktyki seksualne.
  • quoi/wtf/whatseksualność – charakteryzuje osoby, które: nie są pewne, czym jest pociąg seksualny i w związku z tym nie potrafią stwierdzić, czy go odczuwają; postrzegają koncepcję seksualności/pociągu seksualnego jako niedostępną, nieadekwatną albo bezsensowną; nie potrafią pojąć pociągu seksualnego jako pojęcia albo uczucia; nie identyfikują się z koncepcją pociągu seksualnego zarówno jako konstruktem kulturowym, jak i czymś nieprzystającym do ich osoby; tak długo poszukujące swojej seksualności, że poszukiwanie staje się orientacją jako taką, a nie ścieżką, która dokądś prowadzi; mają problem z odróżnieniem pociągu seksualnego od innych rodzajów pociągu.
  • vitrumseksualność – opisuje osoby, które odczuwają oddzielenie od swojego pociągu seksualnego, tak jakby patrzyły na niego przez szybę albo szkło.
  • vixseksualność – charakteryzuje osoby, które doświadczają pociągu seksualnego jedynie w szczególnych okolicznościach. Porównuje się tę tożsamość do demiseksualności – tylko że w przypadku demi- bodźcem wywołującym pociąg seksualny jest więź emocjonalna, a przypadku vix- to może być jakiekolwiek inne silne wspólne przeżycie (np. wspólna niebezpieczna wspinaczka, która wymaga zaufania od partnera i budzi silne emocje, otarcie się o niebezpieczeństwo).